De Wet open overheid (Woo) heeft als doel overheden en semi-overheden transparanter te maken. De wet moet ervoor zorgen dat overheidsinformatie beter vindbaar, uitwisselbaar, eenvoudig te ontsluiten en goed te archiveren is. De Woo treedt naar verwachting op 1 mei 2022 in werking. Daarmee komt de huidige Wet openbaarheid van bestuur (Wob) te vervallen.
Belang van deze ontwikkeling
De wet geeft regels over het actief openbaar en toegankelijkheid maken van overheidsinformatie en moet ervoor zorgen dat deze beter vindbaar, uitwisselbaar, eenvoudig te ontsluiten en goed te archiveren is. Deze wet vervangt de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Het grote verschil tussen het initiatiefwetsvoorstel Woo (2012) en de huidige Wob betreft de actieve openbaarmaking van overheidsinformatie.
In januari 2019 dienden de initiatiefnemers Snels en van Weyenberg een gewijzigde versie van het initiatiefwetsvoorstel in. Het voorstel is aangepast om tegemoet te komen aan kritiek over de uitvoerbaarheid en de kosten van het eerdere voorstel. In een eerste reactie heeft de VNG op hoofdlijnen positief gereageerd op het aangepaste wetsvoorstel.
Wetsvoorstel aangenomen in Tweede Kamer
Het wetsvoorstel is met een aantal moties en amendementen op 26 januari 2021 aangenomen door de Tweede Kamer. Op 5 oktober 2021 heeft de Eerste Kamer ingestemd met het initiatiefvoorstel Wet open overheid (Woo) en met een novelle die het wetsvoorstel op enkele punten aanpast en verduidelijkt. De fracties van CDA, CU en SGP stemden tegen het initiatiefvoorstel; de SGP stemde wel voor de novelle.
Wet dient tweeledig doel
De kern van de wet is tweeledig. Ten eerste verplicht de wet overheidsorganisaties documenten in de volgende elf categorieën actief openbaar te maken:
- Wet- en regelgeving;
- Organisatiegegevens;
- Raadsstukken;
- Bestuursstukken;
- Stukken van adviescolleges;
- Convenanten;
- Jaarplannen en -verslagen;
- Wob/Woo-verzoeken;
- Onderzoeken;
- Beschikkingen;
- Klachten.
Ten tweede verplicht de Woo gemeenten om de informatiehuishouding op orde te brengen. De bepaling uit de Archiefwet, dat gemeenten documenten in een goede, geordende en toegankelijke staat moeten bewaren, wordt herhaald in de Woo. Hiermee is een aanzienlijke doorlooptijd gemoeid, de Memorie van Toelichting noemt een mogelijke termijn van acht jaar.
Voorbereiding op implementatie Woo
De VNG is in 2019 begonnen met de voorbereidingen om gemeenten bij de invoering van de Wet open overheid te ondersteunen. Zo is met een zeventig tal gemeenten samengewerkt in een zestal Proeftuinen Woo. In die proeftuinen is kennis en ervaring opgedaan met de verschillende deelaspecten van de wet. Aansluitend zijn diverse werkgroepen gestart om gezamenlijk te werken aan een betere informatiehuidhouding.
Fases
Fase 1: In voorbereiding
Start: juli 2012
Eindigt: voorjaar 2022
Het wetsvoorstel is aangenomen in de Tweede en Eerste Kamer en zal waarschijnlijk per 1 januari 2022 in werking treden.
Fases
Meer achtergrondinformatie
Hieronder vindt u meer achtergrondinformatie over de Woo in de vorm van een nieuwsbericht, een ledenbrief van de VNG plus het Wetsvoorstel Wijzigingswet Woo, de Memorie van toelichting Wijzigingswet Woo en een juridische handreiking.
- VNG op hoofdlijnen positief over nieuw voorstel Woo
- VNG Ledenbrief over Wetsvoorstel open overheid
- Wetsvoorstel Wijzigingswet wet Wet open overheid
- Memorie van toelichting bij Wijzigingswet Wet open overheid
- Handreiking Van Wob naar Woo - Een juridische handreiking voor gemeenten over de Wet open overheid (PDF)
- Project Grip op Informatie