De samenhangende objectenregistratie (SOR) is een nog te ontwikkelen uniforme registratie met basisgegevens over objecten in de fysieke werkelijkheid. Daaronder worden verstaan objecten die in het terrein zichtbaar zijn, zoals spoorlijnen wegen, water, gebouwen en bomen, aangevuld met objecten als woonplaatsen en openbare ruimten.
Belang van dit onderwerp
De verschillende bestaande (geo) basisregistraties (waaronder BGT, BAG en WOZ) moeten meer samenhang gaan vertonen.
Meer samenhang in basisregistraties
De verschillende bestaande (geo) basisregistraties (waaronder BGT, BAG en WOZ) vertonen tot nu toe weinig samenhang. De registraties zijn op verschillende momenten en gescheiden van elkaar ontstaan en dat heeft er toe geleid dat gegevens over (nagenoeg) hetzelfde object (zoals gebouwen, wegen of openbare ruimten) verspreid zijn geraakt over verschillende registraties met elk hun eigen inhoud, manieren om processen bij te houden en ICT-systemen.
Gemeenten als (mede)beheerder van deze registraties hebben daarom aangegeven de bestaande registraties in samenhang te willen doorontwikkelen tot een samenhangende objectenregistratie (SOR). Ook vanuit het gemeentelijk gebruik van objectgegevens bestaat behoefte aan het doorvoeren van verbeteringen (zoals in het kader van de Omgevingswet en Basisprocessen Gemeentelijke Belastingen).
De samenhangende objectenregistratie gaat uiteraard ook voldoen aan de eisen die gemeenten vanuit Common Ground stellen aan de inrichting van de informatievoorziening.
Gebaseerd op wensen vanuit gemeenten
De samenhangende objectenregistratie is in eerste instantie gebaseerd op wensen vanuit gemeenten. Voor de verdere uitwerking wordt vanuit het Gemeentelijk Geo-Beraad (GGB) en VNG Realisatie intussen samengewerkt met onder meer de Waarderingskamer, Rijkswaterstaat en de provincies. Dit heeft geleid tot een eerste denkraam voor de verdere inhoudelijke uitwerking van een samenhangende objectenregistratie:
In dit denkraam zijn ook de uitwerkingen opgenomen die enkele interbestuurlijk samengestelde werkgroepen in 2018 hebben opgeleverd voor de onderwerpen bouwwerken en wegen. De werkgroepen wegen, natuur/landschap en water hebben in 2019 ook een eindrapportage opgeleverd: eindrapportage wegen, eindrapportage natuur/landschap en eindrapportage water.
Het ministerie van BZK heeft een samenhangende objectenregistratie opgenomen als onderdeel van: Doorontwikkeling in samenhang (DiS Geo). Eind 2019 verscheen een beleidsvisie waarin het gemeenschappelijk schetsontwerp van een samenhangende objectenregistratie is opgenomen.
Collectieve gemeentelijke activiteiten
Daarnaast pakken gemeenten zelf een aantal zaken op die alleen/vooral hen aangaan in een collectief gemeentelijk traject. Hiervoor worden onder meer werkbijeenkomsten met gemeenten georganiseerd. In een eerste werkbijeenkomst hebben gemeenten met elkaar vastgesteld welke uitgangspunten zij belangrijk vinden en op welke wijze zij aankijken tegen de verschillende rollen die er bestaan rondom een objectenregistratie. Deze bijeenkomst heeft uiteindelijk geresulteerd in de volgende gemeentelijke praatplaat over het proces van de objectregistratie op hoofdlijnen:
In een tweede werkbijeenkomst is doorgebouwd op deze eerdere resultaten. Hierbij zijn de gemeentelijke beelden over onder meer de gevolgen voor medewerkers en de verdere invulling van bijhoudingsprocessen verder aangescherpt.
Tijdens een derde bijeenkomst hebben gemeenten een eerste versie van het hiervoor opgenomen denkraam besproken. Verder hebben gemeenten in deze bijeenkomst stilgestaan bij de eisen en wensen die gemeenten stellen aan opslag. Met deze input worden momenteel concrete gemeentelijke beelden ontwikkeld over ‘vastleggen bij de bron’. Voor eind 2019 staan verder nog activiteiten op stapel om te komen tot profielen die behoren bij de rol van ‘objectregistrator’ en een verdere uitwerking van beproevingen rondom Bouwinformatiemodellen (BIM) en driedimensionaal (3D).
Concrete stappen richting realisatie
Gemeenten zetten intussen ook voorzichtige stappen in de realisatie van een samenhangende objectenregistratie. De aandacht richt zich nu vooral op de verdere verbetering van de kwaliteit van enkele bestaande registraties. VNG Realisatie en het Nationaal Wegenbestand zijn hiervoor een eerste “traject vindbaarheid openbare ruimten” gestart om de gegevens over straatnamen in de basisregistratie adressen en gebouwen (BAG), de basisregistratie grootschalige topografie (BGT) en het NWB verder op elkaar af te stemmen.
Het resultaat is een hoge mate van uniformiteit tussen de BAG, de BGT en het NWB ten aanzien van straatnamen. Dat is niet alleen van belang als basis voor een toekomstige samenhangende objectenregistratie, maar levert ook nu al direct een kwaliteitsverbetering op voor de gebruikers van de verschillende registraties.
Toolbox voor gemeenten
Om gemeenten te helpen in de voorbereiding op de samenhangende objectenregistratie wordt een toolbox ontwikkeld. Deze toolbox vullen we gefaseerd met steeds meer hulpmiddelen, zoals standaard presentaties en handreikingen.
In deze eerste fase gaat het om documenten die gemeenten helpen om hun eigen organisatie te informeren over (het belang van) deze ontwikkeling. VNG heeft hiervoor samen met het ministerie van Binnenlandse Zaken en de Waarderingskamer een management-presentatie ontwikkeld. Met deze presentatie kunnen medewerkers hun management, directie en bestuurders informeren over de ontwikkelingen die er in het ruimtelijk domein op de organisatie af gaan komen.
Contact
Heeft u ideeën voor de verdere uitwerking van de objectenregistratie? Of heeft uw gemeente relevante ervaringen met het onderwerp die u graag wilt delen? Neem dan contact op met Marcel Rietdijk.